Ceza Hukuku Genel Hükümler Seçkin Yayıncılık

Teşekkür 

Kısaltmalar Cetveli 

Giriş 

I. TEHLİKE SORUMLULUĞU 

II. TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN TANIMI 

III. TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN DÜŞÜNSEL DAYANAKLARI 

A. Hakkaniyet Düşüncesi 

B. Riskin Topluma Dağıtılması Düşüncesi 

C. Sosyal Devlet Düşüncesi 

IV. TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 

A. Dünyada Tehlike Sorumluluğunun Tarihsel Gelişimi 

1. Roma Hukuku Dönemi 

2. Liberalizm Dönemi 

3. Sosyalizm Dönemi 

4. Sosyal Devlet Düşüncesi Dönemi 

B. Türkiye’de Tehlike Sorumluluğunun Tarihsel Gelişimi 

1. Mecelle–i Ahkâm–ı Adliyye Dönemi 

2. 818 Sayılı Borçlar Kanunu Dönemi 

3. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Dönemi 

V. TEHLİKE SORUMLULUĞUNA HAKİM OLAN İLKELER 

A. Nimet–Külfet Dengesi İlkesi 

B. Faaliyetin Tehlikeli Olması İlkesi 

C. Hakkaniyet İlkesi 

D. Zayıf Olanın Korunması İlkesi 

E. Hâkimiyet İlkesi 

F. Zararın Topluma Dağıtılması İlkesi 

I. ALMANYA 

A. Almanya’da Tehlike Sorumluluğunun Tarihsel Gelişimi 

B. Alman Mevzuatında Tehlike Sorumluluğunun Düzenlenişi 

C. Alman Hukukunda Tehlike Sorumluluğu Çeşitleri 

1. Trenyolları Taşımacılık Faaliyeti Sırasında Meydana Gelen Zararlardan Tehlike Sorumluluğu 

2. Trafik Kazaları Sonucu Meydana Gelen Zararlardan Tehlike Sorumluluğu 

3. Havacılık Faaliyeti Sırasında Meydana Gelen Zararlardan Tehlike Sorumluluğu 

D. TBK 71. Maddesi Karşısında Alman Hukukundaki Düzenlemelere İlişkin Değerlendirme 

II. İSVİÇRE 

A. İsviçre’de Tehlike Sorumluluğunun Tarihsel Gelişimi 

B. İsviçre Mevzuatında Tehlike Sorumluluğunun Düzenlenişi 

C. İsviçre Hukukunda Tehlike Sorumluluğu Çeşitleri 

1. Trafik Kazaları Sonucu Meydana Gelen Zararlardan Tehlike Sorumluluğu 

2. Üreticinin Ürün Nedeni ile Meydana Gelen Zararlardan Tehlike Sorumluluğu 

3. İşletenin Nükleer Faaliyet Sonucu Meydana Gelen Zararlar Nedeni İle Tehlike Sorumluluğu 

D. TBK 71. Maddesi Karşısında İsviçre Hukukundaki Düzenlemelere İlişkin Değerlendirme 

III. İNGİLTERE 

A. İngiltere’de Tehlike Sorumluluğunun Tarihsel Gelişimi 

B. Tehlike Sorumluluğunun Haksız Fiil Sorumluluğu İçinde Ortaya Çıkışı 

C. İngiliz Mevzuatında Tehlike Sorumluluğunun Düzenlenişi 

1. Haksız Fiil, Kusur ve Sorumluluk Kavramları 

2. Tehlike ve Tehlike Sorumluluğu Kavramları 

3. Rylands v Fletcher Kuralı 

D. İngiliz Hukukunda Tehlike Sorumluluğunun Uygulama Alanı 

E. TBK 71. Maddesi Karşısında İngiliz Hukukundaki Düzenlemelere İlişkin Değerlendirme 

I. TÜRK SORUMLULUK HUKUKU İÇİNDE TEHLİKE SORUMLULUĞU 

A. Sözleşmeden Doğan Sorumluluk ve Tehlike Sorumluluğu Arasındaki İlişki 

B. Kusur Sorumluluğu ve Tehlike Sorumluluğu Arasındaki İlişki 

C. Sebep Sorumluluğu Türleri ve Tehlike Sorumluluğu Arasındaki İlişki 

D. Fedakârlığın Denkleştirilmesi İlkesi ve Tehlike Sorumluluğu Arasındaki İlişki 

II. TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN MEVZUAT SİSTEMİ İÇİNDEKİ DÜZENLEME YÖNTEMLERİ VE TBK 71. MADDESİNİN DURUMU 

III. TBK 71. MADDESİNDE DÜZENLENEN TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ 

IV. HAKİMİN TBK 71. MADDESİ İLE DEĞİŞEN TAKDİR YETKİSİNİN YENİ SINIRLARI 

V. TÜRK BORÇLAR HUKUKUNA GÖRE GENEL TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN UNSURLARI 

A. Tehlike Sorumluluğunun Genel Unsurları 

1. Fiil–Davranış Unsuru (Tehlikeli Faaliyet) 

2. Zarar Unsuru (Tipik Zarar) 

3. İlliyet Bağı Unsuru 

a. İlliyet Bağı Teorileri 

b. Normun Koruma Amacına Uygun İlliyet Bağı Kuralı 

c. İlliyet Bağını Kesen Sebepler 

aa. Mücbir Sebep 

bb. Zarar Görenin Kusuru 

cc. Olaya Etki Eden Üçüncü Kişinin Kusuru 

4. Hukuka Aykırılık Unsuru ve İlgili Tartışmalar 

a. Genel Açıklamalar 

b. Hukuka Aykırılığın Sorumluluğun Unsuru Olamayacağı Görüşü 

c. Hukuka Aykırılığın Sorumluluğun Unsuru Olduğunu İleri Süren Görüş 

d. TBK’nın 71/I Fıkrası Karşısında TBK’nın 71/IV. Fıkrasındaki Düzenlemenin Anlamı 

5. Kusur Unsurunun Aranmaması 

B. TEHLİKE SORUMLULUĞUNUN ÖZEL UNSURLARI 

1. İşletme Faaliyetinin Varlığı 

2. İşletme Faaliyeti Kavramının Kapsamı 

3. İşletme Faaliyetinin Önemli Ölçüde Tehlikeli Olması 

a. ‘Önemli Ölçüde Tehlikeli Olma’ Kriterinin Kaynakları 

b. ‘Önemli Ölçüde Tehlikeli Olma ’ Kriterinin Varlık Unsurları 

c. ‘Önemli Ölçüde Tehlikeli Olma’ Kriterinin Şartları 

4. Karakteristik Rizikonun Varlığı 

I. 2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNA GÖRE TEHLİKE SORUMLULUĞU 

A. 2918 Sayılı Kanuna Göre Tehlike Sorumluluğunun Kapsamı ve Hukuki Niteliği 

1. Kusur Sorumluluğuna İlişkin Düzenlemeler: 

2. Sebep Sorumluluğuna İlişkin Düzenlemeler 

3. Genel Sorumluluk Kurallarının Uygulanmasına İlişkin Düzenlemeler 

4. Tehlike Sorumluluğuna İlişkin Düzenlemeler 

B. 2918 Sayılı Kanuna Göre Tehlike Sorumluluğunun Unsurları 

1. 2918 Sayılı Kanuna Göre Tehlike Sorumluluğunun Olumlu Unsurları 

a. Bir Zararın Doğmuş Olması 

b. Zararın Trafik Kazasından Doğmuş Olması 

c. Kazaya Motorlu Aracın Sebebiyet Vermiş Olması 

d. Zarar ile Kaza Arasında Uygun İlliyet Bağının Bulunması 

e. Bir İşleten ve/veya Bir Müteşebbisin Bulunması 

aa. Gerçek İşleten 

bb. Farazi İşleten 

cc. Müteşebbis 

f. Zarara Aracın İşletilmesinin Sebebiyet Vermesi 

2. 2918 Sayılı Kanuna Göre Tehlike Sorumluluğunun Olumsuz Unsurları 

a. İşletenin veya Müteşebbisin Kurtuluş Kanıtı Getirmemiş Olması 

b. Zararın Hatır Taşımacılığından İleri Gelmemiş Olması 

c. Kazaya Motoru Bulunmayan Bir Aracın Sebebiyet Vermemiş Olması 

C. 2918 Sayılı Kanundaki Tehlike Sorumluluğu Düzenlemesinin TBK’nın 71. Maddesi Karşısında Durumu 

II. 2872 SAYILI ÇEVRE KANUNUNA GÖRE TEHLİKE SORUMLULUĞU 

A. 2872 Sayılı Çevre Kanununa Göre Tehlike Sorumluluğunun Kapsamı 

B. 2872 Sayılı Çevre Kanununa Göre Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 

C. 2872 Sayılı Çevre Kanununa Göre Tehlike Sorumluluğunun Unsurları 

1. 2872 Sayılı Yasaya Göre Tehlike Sorumluluğunun Genel Unsurları 

a. Bir Zararın Doğmuş Olması 

b. Zararın, Çevrenin Kirletilmesinden Doğmuş Olması 

c. Kirletme Faaliyetinin Hukuka Aykırı Olması 

d. Zarar ile Çevrenin Kirletilmesi Arasında Koruma Amacına Uygun İlliyet Bağının Bulunması 

2. 2872 Sayılı Yasaya Göre Tehlike Sorumluluğunun Özel Unsurları 

a. Bir Kirletenin Bulunması 

b. Kirletmenin, Tipik Tehlike İçeren Atıklar ya da Faaliyetlerden İleri Gelmesi 

D. 2872 Sayılı Çevre Kanununa Göre Tehlike Sorumluluğunun TBK’nın 71. Maddesi Karşısındaki Durumu 

III. 2920 SAYILI TÜRK SİVİL HAVACILIK KANUNUNA (TSHK) GÖRE TEHLİKE SORUMLULUĞU 

A. 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa Göre Sorumluluğun Kapsamı 

1. 2920 sayılı Kanunun İçerik Bakımından Uygulama Alanı 

2. 2920 Sayılı Kanun Yer Bakımından Uygulama Alanı 

3. 2920 Sayılı Kanun Zaman Bakımından Uygulama Alanı 

B. 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa Göre Tehlike Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 

C. 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa Göre Tehlike Sorumluluğunun Şartları 

1. Genel Unsurlar 

a. Bir Zararın Doğmuş Olması 

b. Zarara Hava Aracının Sebebiyet Vermiş Olması 

c. Hava Kazası ile Meydana Gelen Zarar Arasında, Normun Koruma Amacına Uygun İlliyet Bağı Bulunması 

2. Özel Unsurlar 

a. Bir İşletenin Bulunması 

b. Zararın, Üçüncü Kişiye Verilmiş Olması 

c. Müterafik Kusurun Bulunmaması 

D. 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa Göre Tehlike Sorumluluğunun TBK’nın 71. Maddesi Karşısındaki Durumu 

IV. SİVİL AMAÇLI NÜKLEER SANTRAL İŞLETENİN TEHLİKE SORUMLULUĞU 

A. Sivil Amaçlı Nükleer Santral İşletenin Tehlike Sorumluluğunun Kapsamı 

1. Paris Sözleşmesine Göre Nükleer Tesisi İşletenin Sorumluluğunun Zaman Bakımından Kapsamı 

2. Paris Sözleşmesine Göre Nükleer Tesisi İşletenin Sorumluluğunun Miktar Bakımından Kapsamı 

3. Paris Sözleşmesine Göre Nükleer Tesisi İşletenin Sorumluluğunun Yer Bakımından Kapsamı 

4. Paris Sözleşmesine Göre Nükleer Tesisi İşletenin Sorumluluğunun Konu Bakımından Kapsamı 

B. Sivil Amaçlı Nükleer Santral İşletenin Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 

C. Sivil Amaçlı Nükleer Santral İşletenin Tehlike Sorumluluğunun Unsurları 

1. Genel Unsurlar 

a. Bir Zararın Doğmuş Olması 

b. Zararın Nükleer Bir Kazadan Doğmuş Olması 

c. Zarar ile Nükleer Kaza Arasında Normun Koruma Amacına Uygun İlliyet Bağının Olması 

2. Özel Unsurlar 

a. Bir Nükleer Tesis İşleteninin Bulunması 

b. Nükleer Faaliyetin, 1964, 1982 ve 2004 Tarihli Ek Protokollerle Değişik Paris Sözleşmesinde Düzenlenen Sorumluluk Alanında Yer Alması 

c. Zararın Nükleer Tesisin İşletilmesinden İleri Gelmiş Olması 

D. Sivil Amaçlı Nükleer Santral İşletenin Tehlike Sorumluluğunun TBK’nın 71. Karşısındaki Durumu 

Sonuç 

Kaynakça 

Kavramlar Dizini 

Özgeçmiş