Söz ve Eylem: Söylem Çözümlemesi Seçkin Yayıncılık
₺ 245,00
| Basım Yılı | Ekim 2022 |
|---|---|
| ISBN | 9789750280221 |
| Sayfa Sayısı | 268 |
| Ebatı | 16x24 |
| Kargo Ücreti: | Türkiye'nin her yerine 119 TL. |
| Kargo Veriliş Süresi: | Siparişleriniz 3 iş günü içinde kargoda. |
- Açıklama
- Değerlendirmeler (0)
Açıklama
Söz nasıl inandırır? Nasıl eyleme dönüşür? Söylemden eyleme giden yolda konuşucunun kimliği, dinleyenin duyguları ve ne söylendiği karşımızdakini inandırmada nasıl rol oynar? Gerekçelendirme söylemi (argümantasyon) nedir, nasıl doğmuştur sorularına yanıt arayan bu kitap Fransız dilbilim, edimbilim ve göstergebilim kuramlarının ilke ve yöntemlerinden yararlanılarak yazılmıştır.
Bu yapıt bir söylem çözümlemesi kitabıdır. Gerekçelendirme kuramları başta olmak üzere, gerekçe türleri, karşı gerekçelendirme ve gerekçelendirme stratejileri incelenmiş, siyasal söylem başta olmak üzere gündelik söylemlerden örnekler verilmiştir. Kitap, Dilbilim, Etkili iletişim, Siyasal iletişim dersleri başta olmak üzere, dil ve iletişim konusunda araştırma yapan bölümlerin lisans ve lisansüstü derslerinde, kaynak kitap olarak kullanılabileceği gibi, dil ve iletişim üzerine düşünen herkese seslenmektedir.
Konu Başlıkları
Sözbilim ve Gerekçelendirme
Gerekçelendirme Kuramları
Gerekçelendirme Söyleminde Özsunum
Gerekçelendirme Söyleminde Duygulayım
Gerekçelendirme Söyleminde Mantık–Söz
Gerekçelendirme Söylemi ve Sözceleme
Gerekçelendirme Söyleminde Söz Sanatları
Gerekçe Türleri
Gerekçelendirme Stratejileri
İlgili Kategoriler
İçindekiler
Önsöz
7
Teşekkür
9
Söze Başlarken
11
I. BÖLÜM
SÖZBİLİM VE GEREKÇELENDİRME
1. SÖZBİLİMİN TARİHİ
21
1.1. Eski Yunan’da Sözbilim ve Okulları: Sicilyalı Sofistler
22
1.1.1. Atinalı Sofistler
24
1.1.2. Sokrates
25
1.1.3. Platon
26
1.2. Aristoteles
26
1.3. Roma Sözbilimi
27
1.3.1. Quintilianus ve Çiçero
27
2. SÖZBİLİMİN KURAMSALLAŞMASI VE KURUMSALLAŞMASI: ARİSTOTELES SÖZBİLİMİ
27
2.1. Çözümsel Akıl Yürütme ve Eytişimsel Akıl Yürütme
28
2.2. Söylem–Söylevin Yapısı
30
2.3. Söylev–Söylem Türleri
32
2.3.1. Tartışmacı – Siyasal Söylem
33
2.3.2. Hukuki Söylem
34
2.3.3. Serimleme–Törensel Söylem
37
2.4. Söylemin Oluşturucuları/Kanıtları
40
2.5. Sözbilimin Gerilemesi
42
II. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME KURAMLARI
1. SÖZBİLİMİN YENİDEN DOĞUŞU: GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİ İNCELEMESİ: YENİ SÖZBİLİM
47
1.1. PERELMAN VE GEREKÇELENDİRME KURAMI
47
1.1.1. Aristoteles Sözbilim Kuramı
47
1.1.2. Dekartçı Anlayıştan Kopma
48
1.1.3. Anlaşmazlık ya da Çatışma
48
1.1.4. Gerekçelendirme ve Tanıtlama
49
1.1.5. İnandırmak / İkna etmek
51
1.1.6. Dinleyici
52
1.1.7. Gerekçe Türleri
53
1.1.7.1. Mantığa ve Akla Yatkın Gerekçeler
54
1.1.7.2. Gerçeğin Yapısına Bağlı Gerekçeler
54
1.1.7.3. Düşünme Şemalarının Bilişsel Yapısı
55
2. MANTIK VE GEREKÇELENDİRME
56
2.1. Toulmin ve Gerekçelendirme
56
2.1.1. Modelin Oluşturucuları
57
2.1.2. Toulmin’in Gerekçe Sınıflaması
60
2.1.3. Toulmin Modelinin Eleştirisi
61
2.3. Doğal Mantık ve Gerekçelendirme
62
2.3.1 Dilin Olanakları
62
3. KURALCI GEREKÇELENDİRME KURAMLARI
63
3.1. Resmi Olmayan Mantık ve Gerekçelendirme Söylemi
64
3.1.1. İnan(dır)mak, İkna Etmek, Kandır(ıl)mak
64
3.1.2. Hamblin: Yanlış–Hatalı–Hileli Gerekçelendirme
67
3.1.2.1. Resmi Olmayan (Günlük Dildeki) Yanıltma, Saptırma ve Çarpıtmalar
68
3.1.2.1.1. Yanılgı ile Yanıltma (Çarpıtma, Saptırma, Hile) Arasındaki Ayrım
69
3.1.3. Douglas Walton: Biçimsel Yanıltma, Saptırma ve Çarpıtmalar
70
4. EDİMBİLİMSEL YAKLAŞIMLAR
75
4.1. Edimbilimsel Eytişim: Hollanda Okulu
75
5. DİLDE GEREKÇELENDİRME
80
5.1. Bağlayıcılar ve Gerekçelendirme
84
5.1.1. Çünkü, Zira, Mademki
85
5.1.2. Zaten
86
5.1.3. Doğru
87
5.1.4. Belki
87
5.1.5. Öyleyse ; O zaman
88
5.1.6. Fakat, Ama, Lakin
88
5.1.7. Bile
89
6. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİ VE ETKİLEŞİMSEL YAKLAŞIMLAR
94
6.1. Konuşmada Gerekçelendirme
94
6.1.1. Gerekçelendirme İşlemcileri
94
6.1.2. Gerekçelendirme Bağlayıcıları
95
6.1.3. Söylemsel Örtüklük
96
6.2. Etkileşimsel Gerekçelendirme Yaklaşımı
98
6.2.1. Plantin ve Gerekçelendirme
99
6.2.1.1. Gerekçelendirme, Kanıtlama, Tanıtlama
101
6.2.1.2. Gerekçelendirme ve Nedensellik
102
6.2.1.3. Neden İlişkisini Ortaya Koyan Gerekçelendirmeler
103
6.2.1.3.1. Örnek Verme
103
6.2.1.3.2. Nedene Dayalı Gerekçelendirmenin Çürütülmesi
104
6.2.1.4. Neden İlişkisini Kullanan Gerekçelendirme Söylemleri
104
6.2.1.4.1. Nedene Dayalı Gerekçelendirmeler
105
6.2.1.4.2. Gerekçelendirme ve Benzerlik
105
6.2.1.4.3. Gerekçelendirme Söylemi ve Eyleyenler Kuramı
105
7. SÖYLEMDE GEREKÇELENDİRME
106
8. DİĞER YAKLAŞIMLAR
110
Sonuç
113
III. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN TEMEL DAYANAKLARI
1. SÖYLEM ÇÖZÜMLEMESİNDE KONUŞUCU
116
1.1. Sosyal Kimlik ve Söylemsel Kimlik
119
1.2. Söylem Öncesi Özsunum: Habitus vs Etos Ayrımı
120
1.3. Söylem Öncesi Özsunum vs Söylemsel Özsunum
122
1.4. Özsunum: Söylemin Maskeleri
124
1.5. Gösterilen Özsunum vs Söylenen Özsunum
126
1.6. Konuşan Nasıl İnandırır?
128
1.6.1. İçten Olmak
128
1.6.2. Yetkin ve Bilgili Olmak
129
1.6.3. Hoşa Gitmek – Beğenilmek – Sempatik Olmak
129
2. SİYASAL SÖYLEMDE KONUŞUCU: ÖZSUNUM (ETOS)
130
2.1. Siyasal Söylemde Söylem Öncesi Özsunum
137
2.1.1. Özsunumda İnançlar ve İdeoloji
138
2.1.2. Özsunumda Özel Yaşam, Kalıplaştırma ve Sosyal Algı
139
2.1.3. Özsunumda Duygulayımın Rolü : Etosu Patos Besler
141
2.2. Özsunumun (Alıcıya göre) Düzeltilmesi
144
2.2.1. Özsunum ve Medya
146
2.2.2. Bozulan Özsunumun Düzeltilmesi: İtibar Operasyonu
148
3. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE DİNLEYİCİ: DUYGULAYIM (PATOS)
150
3.1. Gerekçelendirme ve İnandırma Aracı Olarak Duygulayım
151
3.2. Her Duygulayım Stratejik Yönlendirme midir?
155
3.3. Duygulayım Nasıl Ortaya Konur?
156
3.3.1. Heyecanlı ya da Duygusal Görünün
158
3.3.2. Nesneleri Gösterin: Somutlaştırma
158
3.3.3. Duygusallığı Tanımlayın
160
3.4. Gerekçelendirme Söyleminde Kullanılan 4 Klasik Duygulayım
161
3.4.1. Acıma Uyandırma: Duygu Sömürüsü; Mağduriyet Söylemi
162
3.4.2. Korku ve Tehdit Söylemi
164
3.5. Siyasal Söylemde Duygulayım ve Mağduriyet Söylemi
165
3.5.1 Siyasal Söylemde Mağdur Edebiyatı
165
3.5.2. Siyasal Söylemde Umut Duygulayımı: Ucuz Halkçılık Söylemi
167
3.5.3. Korku ve Tehdit Söylemi
169
3.5.4. Başkaldırı, İsyan Duygulayımı
170
4. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE MANTIK–SÖZ (LOGOS)
172
4.1. Gerekçe Nedir?
173
4.2. Gerekçelendirme Söyleminde Ortak Görüş: Doxa
175
4.2.1. Genelgeçer Kurallar ve Kalıplar: Lieux Communs
177
4.3. Gerekçe Türleri ve Sınıflaması
177
4.3.1. Geleneksel Sözbilimde Gerekçe Türleri ve Sınıflaması
178
4.4. Breton ve Gerekçe Sınıflaması
181
4.4.1. Yetke (Otorite) Gerekçeleri
182
4.4.1.1. Bilime ya da Uzman Görüşüne Dayalı Gerekçeler
183
4.4.1.2. Deneyime Dayalı Gerekçeler
183
4.4.1.3. Tanıklığa Dayalı Gerekçeler
184
4.5. Yetke Gerekçesi ve Özsunum
184
4.5.1. Olumsuz Yetke Gerekçesi: Rakibe Saldırı
184
4.6. Topluma Dayalı Gerekçeler
185
4.6.1. Kalıplara ve Ön Kabullere Dayanan Gerekçeler
185
4.6.2. Değerlere Bağlı Gerekçeler
185
4.6.3. Ortak Görüş ve İnançlara Bağlı Gerekçeler
186
4.7. Çerçeve Gerekçeleri
187
4.7.1. Tanımlama
187
4.7.2. Sunma
187
4.7.3. Çağrıştırma (Birleştirme) Gerekçeleri
188
4.7.4. Ayrıştırma Gerekçeleri (İlişkisi)
188
4.8. Akla Mantığa Yakın Gerekçeler
189
4.9. Benzerliğe Dayanan Gerekçeler
189
4.9.1. Benzerlik
190
4.9.2. Örnek Verme
190
4.9.3. Eğretileme
190
IV. BÖLÜM
GEREKÇELENDİRME VE SÖZCELEME
1. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN İLETİŞİMSEL YAPISI
193
2. GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNİN İLETİŞİM–ETKİLEŞİMSEL YAPISI
194
2.1. Tek Sesli Söylem
194
2.2. Tartışmacı Söylem
195
2.3. Rekabetçi Söylem
195
2.4. Çatışmalı Söylem
195
3. KARŞI GEREKÇELENDİRME–ÇÜRÜTME SÖYLEMİ
196
3.1. Gerekçelerin Geçersizliği ile Çürütme
196
3.2. Rakibin Eylem–Söylem Tutarsızlığını Göstererek Çürütme: Rakibe Saldırı
198
3.2.1. Tartuffe Gerekçesi
202
3.2.2. Rakibin Kişiliğine Saldırarak Çürütme: Karalamak
202
3.3. Öncüller ile Sonucu Yer Değiştirerek Çürütmeye Çalışmak
204
4. KARŞI GEREKÇELENDİRME STRATEJİLERİ
204
4.1. İnkâr Etme: Olumsuzlama
204
4.2. Kabullenerek İtiraz Etme: Kılıf Uydurma
205
4.3. Hafifletme
205
4.4. Önceleme
206
4.5. Gerekçelendirmeyi Tersine Çevirme
207
4.6. Gerekçelerin Saçmalığını ve Gülünçlüğünü Göstererek Çürütme
207
5. (KARŞI) GEREKÇELENDİRME SÖYLEMİNDE KULLANILAN YANLIŞ–HATALI VE HİLELİ GEREKÇELENDİRMELER
208
5.1. Korkuluk Gerekçesi: Saman Adam Safsatası
208
5.2. Hayali / Asılsız Gerekçe
211
5.3. Eylem–Söylem Tutarsızlığını Göstererek Çarpıtmak
212
6. GEREKÇELENDİRMEDE SÖZBİLİM BETİLERİ
213
6.1. Söyleyiş Betileri
214
6.2. Oluşum Betileri
214
6.3. Anlam Betileri
223
6.4. Düşünce Betileri: Tersinleme
226
6.4.1. Sözbilimsel–Edimbilimsel Beti Olarak Tersinleme
226
6.4.2. Çok Sesli ve Örtük Söylem– Sözceleme Biçimi Olarak Tersinleme
227
6.4.3. Mizah (Fr. Humour) Söylemi Olarak Tersinleme
227
6.5. Gerekçelendirme Söyleminde Bir Strateji Olarak Tersinleme
228
6.6. Tersinlemeli Söylemin Ortaya Konulmasında Kullanılan Göstergeler
228
6.7. Tersinlemeli Söylemde Kullanılan Sözbilim Betileri
229
6.8. Yazılı Basında Gerekçelendirme Stratejisi Olarak Tersinlemeli Söylem
230
6.9. Siyasal Söylemde Gerekçelendirme Stratejisi Olarak Tersinleme
236
7. SİYASAL SÖYLEMDE KARŞI GEREKÇELENDİRME (ÇÜRÜTME) STRATEJİSİ OLARAK TERSİNLEME
237
7.1. Rakibe Saldırmak İçin Tersinleme
237
Kaynakça
245
Sözü Bitirirken
255
Sözlükçe
257
Kavram Dizini
261
Özel Ad Dizini (Kuramsal Alıntılar)
264
Özel Ad Dizini (Söylem Alıntıları)
265
İncelenen Söylemler
267
“Söz ve Eylem: Söylem Çözümlemesi Seçkin Yayıncılık” için yorum yapan ilk kişi siz olun
Değerlendirme yazabilmek için oturum açmalısınız.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.